- De Russische economie heeft opmerkelijk goed stand gehouden, sinds de start van de oorlog in Oekraïne.
- Maar de kans dat de economie van Rusland in een crisis belandt, neemt toe, volgens een Rusland-expert.
- Wel lijkt het vertrouwen van president Poetin in zijn topeconomen zo groot, dat ze ook oprukken naar belangrijke militaire posities.
- Lees ook: Zonder de oorlog in Oekraïne kan de economie van Rusland abrupt instorten, volgens analist van Amerikaanse denktank
De economie van Rusland draait vooralsnog goed, maar is wel kwetsbaar. Een economische crisis blijft een groot risico, stelt een analist van de denktank Centre for European Policy Analysis dinsdag in een artikel.
Analist Alexander Kolyandr wijst op de toenemende uitdagingen waarmee het Kremlin wordt geconfronteerd, nu de oorlog in Oekraïne al drie jaar voortsleept.
Centrale bankiers en andere beleidsmakers in Rusland zijn er tot nu toe in geslaagd om de economie overeind te houden, maar hun geluk kan niet eeuwig duren, waarschuwt Kolyandr.
“Poetin wist dat de economie het beste aan professionals kon worden overgelaten. De mannen en vrouwen die de centrale bank, het ministerie van Financiën en het ministerie van Economische Ontwikkeling leiden, zijn nog steeds zeer bekwaam en hebben het land in 2022 van een economische ineenstorting gered,” schrijft Kolyandr.
"Inmiddels begrijpen ze wel dat de taak die ze hebben gekregen, op de langere termijn onmogelijk is. De vraag is, durven ze het de baas te vertellen? En als ze dat doen, zal hij dan luisteren?", vraag de analist zich af.
De economie van Rusland heeft sinds 2022 te maken met zware westerse sancties. Daarbij gaat het om handelsbeperkingen, zoals een verbod op de uitvoer van energie naar Europa en een prijsplafond van 60 dollar per vat voor Russische olie die internationaal wordt verkocht. In 2023 zijn de Russische energie-inkomsten hierdoor fors gedaald.
Rusland heeft dit jaar te maken met hogere kosten voor de oorlog in Oekraïne, zowel wat betreft de militaire uitgaven als het beslag op de arbeidsbevolking. Het land kampt met een ernstig tekort aan arbeidskrachten, waardoor de lonen en de inflatie zijn gestegen.
De gemiddelde prijsstijging in Rusland bedraagt bijna 8 procent, het dubbele van de officiële inflatiedoelstelling van de centrale bank. De beleidsrente van de centrale bank is verhoogd tot 16 procent in een poging om de inflatie te remmen. De hoge prijzen vormen een risico voor de koopkracht van Russische consumenten.
"Het Kremlin zit daardoor in een lastig parket. De regering kan niet bezuinigen zolang de oorlog voortduurt. De oorlog verergert de krapte op de arbeidsmarkt, wakkert de inflatie aan en vermindert de welvaart en het vertrouwen in de economie. En hoge rentetarieven, die noodzakelijk zijn vanwege de inflatie, remmen investeringen in productiviteit af en verstoren de economie nog meer", aldus Kolyandr.
Poetin kiest topeconoom als minister van Defensie
Intussen lijkt president Vladimir Poetin meer vertrouwen te hebben in de competenties van zijn topeconomen dan in zijn militaire strategen.
Afgelopen zondag benoemde Poetin econoom Andrei Belousov, een man zonder noemenswaardige militaire ervaring, tot minister van Defensie. Dit duidt er in ieder geval op dat Rusland voorlopig als een oorlogseconomie blijft draaien en dat Poetin verwacht dat het militair-industriële complex een belangrijke pijler van de economie zal zijn.
De benoeming van Belousov heeft ook symbolische waarde voor de oorlog in Oekraïne, schreef analist Rusland-analist Alex Kliment maandag. "Vanaf het begin hebben de Russische generaals en spionnen - die slecht voorbereid, slecht geïnformeerd en zeer corrupt zijn - de boel verknoeid, bij een campagne die een korte overwinningsoorlog had moeten worden."
De economische oorlog van Rusland met het Westen lijkt veel beter te verlopen, want de economie van het land oogt nog steeds veerkrachtig.
Dit is voor een groot deel te danken aan de briljante cijferaars in de Russische bestuurstop, onder leiding van centrale bankier Elvira Nabiullina en minister van Financiën Anton Siluanov. Die hebben "het schijnbaar onmogelijke" gedaan, aldus Kliment. "Ze hielden de Russische economie overeind ondanks verlammende westerse financiële sancties. Ze hielden voet bij stuk toen de 'oorlogsmachine' centraal kwam te staan in de economie."
De vraag is alleen hoelang dit succes houdbaar is.